فایروال شبکه چیست؟

فایروال در دنیای امنیت شبکه یکی از ابزارهای اصلی برای محافظت از شبکه‌ در برابر حملات و تهدیدات آنلاین است. این ابزار به صورت نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری طراحی شده است تا ترافیک شبکه را بررسی کرده و براساس قوانین تعریف شده توسط مدیر شبکه، اجازه یا مسدودسازی برخی از ترافیک‌ها را اعمال کند. این نرم‌افزار می‌تواند روی سرورها و کلاینت‌های ویندوز، لینوکس و BSD نصب شود و به کاربر اجازه ‌دهد تا تنظیمات شبکه و فایروال را برای تمامی دستگاه‌های شبکه‌ی خود، مدیریت کنند.

فایروال چگونه کار می کند؟

عملکرد فایروال به طور کلی این است که ترافیکی که از منابع ناامن شبکه به سمت شبکه وارد می‌شود را بررسی و تحلیل ‌کند. اگر این ترافیک بر اساس قوانین تعریف شده توسط مدیر شبکه، به عنوان ترافیک غیرمجاز شناخته شود، فایروال اقدام به مسدودسازی آن می‌کند. همچنین این ابزار می‌تواند به کاربران اجازه دسترسی به برخی از سایت‌ها یا برنامه‌های خاص را محدود کند.

استفاده از فایروال به طور موثر و صحیح می‌تواند در افزایش امنیت شبکه و جلوگیری از حملات سایبری موثر باشد. این ابزار همچنین قابلیت‌هایی مانند نظارت و فیلتر کردن کل ترافیک، از جمله ترافیک خروجی، ترافیک بر اساس لایه‌های بالاتر در سطح برنامه و تراکنش‌های آنلاین و همچنین برقراری اتصالات امن مانند IPsec یا SSL VPN را ارائه می‌دهد.

انوع فایروال :

فایروال ها در انواع رک شبکه کاربرد داشته و بر اساس معیارهای مختلفی طبقه بندی می شوند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

انوع فایروال از لحاظ سطح لایه شبکه ای:

فایروال ها انواع مختلفی دارند که بر اساس معیارهای مختلفی طبقه بندی می شوند. یکی از مهم ترین معیارهای طبقه بندی فایروال ها، سطح لایه شبکه ای است که در آن عمل فیلترینگ را انجام می دهند. بر این اساس فایروال ها به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

فایروال های سطح شبکه (Network Layer Firewall) :

این  نوع فایروال ها بر اساس اطلاعات موجود در لایه شبکه ای مانند آدرس IP، پروتکل و پورت، اقدام به فیلترینگ ترافیک می کنند.

فایروال های سطح کاربرد (Application Layer Firewall)  :

این فایروال ها بر اساس اطلاعات موجود در لایه کاربرد مانند نوع محتوا، سرور و کلاینت، اقدام به فیلترینگ ترافیک می کنند.

انواع فایروال ها از لحاظ عملکرد:

فایروال‌ها به دو صورت اصلی، یعنی هوشمند (Stateful) و پراکسی (Proxy) عمل می‌کنند. در گذشته، دسته‌بندی این فایروال‌ها به این دو گروه اصلی اتفاق می‌افتاد. اما امروزه بیشتر فایروال‌ها ویژگی‌هایی از هر دو نوع را ترکیب کرده‌اند.

فایروال‌های Stateful :

این نوع فایروال‌ها از یک دید سطح شبکه (Network Layer) عمل می‌کنند و ترافیک را بر اساس اطلاعات ارتباطی (Connection-Oriented) بررسی می‌کنند. آن‌ها ارتباطات و جریان‌های ترافیکی را با استفاده از اطلاعات پیشینی که درباره این ارتباطات دارند، بررسی می‌کنند. این اطلاعات شامل اطلاعات مربوط به جریان داده‌ها، پورت‌ها و توالی بسته‌ها می‌شود. فایروال‌های Stateful به این ترتیب می‌توانند تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر اطلاعات قبلی را در مورد مسدودسازی یا اجازه دادن به ترافیک انجام دهند.

فایروال‌های پراکسی:

این نوع فایروال‌ها براساس نوع و محتوای داده‌هایی که ارسال می‌شوند، عمل می‌کنند. آن‌ها به عنوان واسط بین دو سرور یا سیستم عامل (مانند کلاینت و سرور) عمل کرده و محتوای ارسالی را تحلیل می‌کنند. این فایروال‌ها می‌توانند براساس محتوای داده‌ها و حتی تغییر محتوا (مثلاً کنترل دسترسی به وبسایت‌ها) تصمیم‌گیری کنند.

فایروال‌های مبتنی بر هوشمندی (Stateful) به مانند یک ترافیک منظم‌کننده عمل می‌کنند و ترافیک را بررسی کرده و به اطلاعات قبلی در مورد ارتباطات اعتماد می‌کنند. این نوع فایروال‌ها بیشتر برای کنترل ترافیک در شبکه‌ها به کار می‌روند و معمولاً در خطوط اولیه دفاعی شبکه قرار دارند.

در عین حال، فایروال‌های پراکسی، به عنوان یک واسط بین دو سیستم، قادرند محتوای داده‌ها را بررسی و کنترل کنند. این فایروال‌ها بیشتر برای کاربردهای خاص مانند مدیریت دسترسی به وبسایت‌ها و مسدودسازی محتوای خاص استفاده می‌شوند.

انواع فایروال شبکه از لحاظ موقعیت قرارگیری:

بر این اساس فایروال ها به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

• فایروال های شبکه (Network Firewall): این نوع فایروال ها در نقطه ورودی شبکه قرار گرفته و از شبکه در برابر حملات از خارج شبکه محافظت می کنند.
• فایروال های میزبان (Host Firewall): این نوع فایروال ها بر روی یک کامپیوتر یا سرور قرار گرفته و از آن در برابر حملات از داخل شبکه محافظت می کنند.

 انواع فایروال شبکه از لحاظ نوع نرم افزاری یا سخت افزاری:

بر این اساس فایروال ها به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

• فایروال های نرم افزاری (Software Firewall): این نوع فایروال ها بر روی سیستم عامل کامپیوتر یا سرور نصب می شوند.
• فایروال های سخت افزاری (Hardware Firewall): این نوع فایروال ها به صورت یک دستگاه مستقل در شبکه قرار می گیرند.

اهمیت فایروال شبکه:

فایروال‌های شبکه به دلایل زیادی اهمیت زیادی دارند:

محافظت در برابر تهدیدات:

این فایروال‌ها تهدیداتی همچون بدافزارها، حملات نفوذ، وب‌سایت‌های مخرب و حملات نرم‌افزاری را تشخیص می‌دهند و از ورود آن‌ها به شبکه جلوگیری می‌کنند. این تهدیدات می‌توانند سیستم‌ها و داده‌های حساس سازمان را به خطر بیندازند.

کنترل دسترسی:

فایروال‌های شبکه به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا دسترسی کاربران به منابع شبکه را کنترل کنند. این کنترل دسترسی باعث می‌شود تا تنها افراد مجاز به اطلاعات حساس دسترسی داشته باشند و دسترسی غیرمجاز محدود شود.

بازرسی و فیلتر کردن ترافیک:

فایروال‌های شبکه می‌توانند تمام ترافیک‌های ورودی و خروجی را بررسی کرده و بر اساس قوانین تعیین شده توسط مدیر شبکه، آن‌ها را فیلتر کنند. این اقدام کمک می‌کند تا ترافیک ناخواسته و خطرناک مانند بدافزارها مسدود شود.

نظارت و کنترل بر ترافیک بین شبکه‌ها:

اگر یک سازمان دارای شبکه‌های مختلف با سطوح دسترسی مختلف است، فایروال‌  شبکه این امکان را فراهم می‌کند که ترافیک بین این شبکه‌ها را کنترل و نظارت کند. این اقدام می‌تواند از نفوذ  و حملاتی که از یک شبکه به دیگری صورت می‌گیرد جلوگیری کند.

تامین امنیت در بستر اینترنت:

امروزه، شبکه‌ها به اینترنت متصل هستند و فایروال‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند. بدون وجود فایروال، ترافیک اینترنت به راحتی و بدون محدودیت می‌تواند وارد شبکه شده و خطرات مختلفی را به همراه داشته باشد. در این میان فایروال‌های شبکه به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل در تأمین امنیت شبکه و حفاظت از داده‌ها و سیستم‌های سازمانی شناخته می‌شوند.

مزیتهای داشتن فایروال:

مزایای فایروال نسل بعدی به طور گسترده‌ای بر امنیت شبکه تأثیر می‌گذارد. این مزایا عبارتند از:

جلوگیری از نشت اطلاعات و ارائه امنیت پیشرفته:

فایروال نسل بعدی قادر است به صورت پیشرفته از نشت اطلاعات جلوگیری کند و امنیت سازمانی را به سطحی بالاتر از قبل ارتقا دهد. قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند شناسایی بدافزارهای پیشرفته، حفاظت از سیستم‌ها در برابر Malware و مهار تهدیداتی که ممکن است پیچیده و نامعلوم باشند، در این فایروال‌ها می‌باشد.

دارایی IPS (سیستم جلوگیری از نفوذ:

این فایروال‌ها دارای قابلیت نفوذپذیری (IPS) هستند که امکان شناسایی و متوقف کردن تهدیدات پنهان و فوری را دارند. این ویژگی به صورت لحظه‌ای و به سرعت می‌تواند به تشخیص و مسدودسازی تهدیدات بپردازد.

قابلیت فیلتر کردن URL:

فایروال‌های نسل بعدی قادرند سیاست‌های مرتبط با URL را اجرا کرده و بر اساس آن‌ها، ترافیک را فیلتر کنند. این اقدام به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا دسترسی به سایت‌های مشکوک و پتانسیل‌های خطرناک را محدود کنند.

Sandboxing و حفاظت در برابر بدافزارها:

فایروال‌های نسل بعدی دارای قابلیت sandboxing و حفاظت در برابر بدافزارها هستند. این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا رفتارها را به‌طور مداوم مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و تهدیدات جدید را به سرعت شناسایی و مسدود کنند.

شناسایی تهدیدات جهانی:

این نوع فایروال‌ها توانایی شناسایی تهدیدات جدید و پیشرفته را دارند و قادرند آخرین تهدیدات سایبری جهانی را شناسایی و متوقف کنند. این امکان می‌تواند در تامین امنیت و پاسخگویی سریع به تهدیدات جدید بسیار مؤثر باشد.

نظارت و مشاهده ی جامع شبکه:

قدرت فایروال نسل بعدی در نظارت بر تمامی فعالیت‌ها و مشاهده جامع شبکه باعث می‌شود که هیچگونه فعالیت مشکوکی نتواند از نظرات آگاهی برخورداری مخفیانه انجام دهد. این فایروال‌ها قادرند به سرعت فعالیت‌های خطرناک، اشخاص و دستگاه‌هایی که ممکن است تهدید باشند، را شناسایی و تحلیل کنند.

مدیریت و استفاده آسان و انعطاف پذیر:

امکانات مدیریتی این فایروال‌ شبکه به صورتی است که سازمان‌ها با اندازه‌ها و نیازهای مختلف می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. از امکانات مدیریتی مانند مدیریت تمرکزی و یا محلی تا انعطاف پذیری در محیط‌های فیزیکی و ابری، همه اینها در اختیار کاربران و مدیران قرار می‌گیرد. این امکانات اجازه می‌دهند تا فایروال به‌طور دقیق براساس نیازهای خاص هر سازمان، شخصی‌سازی شود و سرعت مناسب، پاسخگویی به ترافیک و تغییرات نیازمند سازمان را فراهم آورد.

سریع‌ترین زمان ممکن جهت Detect تهدیدات:

در فایروال شبکه نسل بعدی توانایی تشخیص فوری تهدیدات و نقض داده‌ها به مراتب سریع‌تر از روش‌های معمولی است. همچنین دارای اولویت‌بندی دقیق تری در هشدارها به منظور اقدامات سریع‌تر و کارآمدتر می باشد.

اتوماسیون و ادغام با سایر ابزارهای امنیتی:

ادغام کردن فایروال با دیگر ابزارهای امنیتی مانند سیستم‌های نظارت، جلوگیری از نفوذ و سایر ویژگی‌های موجود در سازمان، از مزیتهای فایروال نسل بعدی است. همچنین ایجاد گزارشات جامع و خودکار درباره تهدیدات و وضعیت امنیتی شبکه به منظور آگاهی‌بخشی به مدیران و تیم‌های امنیتی از دیگر مزایای آن است. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند فایروال‌های نسل بعدی در حفاظت از شبکه‌ها و سازمان‌ها در مقابل تهدیدات سایبری بسیار موثرتر عمل کنند.

 کاربردهای فایروال :

فایروال (Firewall) یک ابزار امنیتی است که از شبکه در برابر ترافیک های غیر مجاز محافظت می کند. فایروال ها می توانند بر اساس مجموعه ای از قوانین از پیش تعریف شده توسط مدیر شبکه، اقدام به مسدود سازی بدافزارها نمایند. در ضمن با استفاده از همین ruleها می توان کاربران را از دسترسی به برخی از سایت ها و یا برنامه های خاص، محدود نمود. فایروال ها کاربردهای مختلفی دارند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از دسترسی غیر مجاز به شبکه
• جلوگیری از انتشار بدافزارها و ویروس ها
• کنترل دسترسی به منابع شبکه
• جلوگیری از حملات DoS و DDoS
• قابلیت های اضافی فایروال ها عبارتند از:
  • آنتی ویروس و آنتی اسپم
  • کنترل دسترسی به منابع شبکه
  • کنترل دسترسی به اینترنت
  • پالایش محتوا
  • نظارت و گزارش گیری

جمع بندی:

فایروال شبکه یکی از مهم ترین ابزارهای امنیتی است که نقش مهمی در تامین امنیت انواع تجهیزات شبکه ایفا می کند. عملکرد یک فایروال به زبان ساده به این صورت است که ترافیکی که از محیط های ناامن نشات گرفته را مورد بررسی قرار می دهد و در صورت لزوم آن ها را مسدود می کند. به این ترتیب با محدود نمودن کاربران، تجهیزات و اپلیکیشن های غیر مجاز، امنیت در شبکه را تامین می کند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که فایروال ها تنها یک لایه از امنیت شبکه را تشکیل می دهند و برای ایجاد امنیت کامل، باید از سایر ابزارهای امنیتی نیز استفاده شود. ترکیب ابزارهای مختلف امنیتی و اتخاذ روش‌هایی مانند مدیریت هویت و دسترسی، تشخیص تهدیدات و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به مدیریت بیشتر کمک کند.